سندرم پای بیقرار (RLS) که به نام بی قراری پاها یا پاهای ناآرام و پرش غیر ارادی پا هم شناخته می شود باعث احساس ناخوشایند و ناراحتی در پاها می شود که با تمایل و اجبار در تکان دادن و حرکت پاها بمنظور رفع ناراحتی همراه می شود.
✅سندرم پای بی قرار چیست؟
نشانه های مربوط به بیقراری پاها معمولا عصرها دیده می شود و اغلب درحین خواب و هنگام استراحت، مانند نشستن یا دراز کشیدن در رختخواب، تشدید می شوند.
این علائم در زمان نشستن طولانی بدون تحرک برای مثال در زمان پرواز یا تماشای فیلم در سینما تشدید می شوند. از آنجایی که این علائم در شب رخ می دهند، مبتلایان در به خواب رفتن دچار مشکل هستند. تکان دادن و حرکت باعث تسکین درد و ناراحتی در سندرم پای بیقرار می شود اما با توقف حرکت مجدد درد و ناراحتی بر می گردد.
سندرم پای بیقرار جز اختلالات خواب طبقه بندی می شود زیرا مبتلایان در به خواب رفتن و داشتن استراحت کافی در شب با مشکل مواجه هستند.
و از سوی دیگر هم جز اختلالات حرکتی شناخته می شود زیرا تکان دادن و حرکت معمولا درد و ناراحتی را برطرف می کند.در سندرم پای بیقرار بیمار تمایل دارد دائما پاها را درحرکت نگه دارد و تکان دهند. در توصیف این بیماران می توان گفت :
شبها در رختخواب در حال تکان خوردن و حرکت پاهاهستند!
RLS می تواند خستگی و خواب آلودگی روزانه را ایجاد کند و بر روی خلق و خو، تمرکز، عملکرد شغلی و تحصیلی تاثیر منفی بگذارد. در موارد شدید کاهش 20 درصدی در بهره وری کار را باعث می شود و افسردگی و اضطراب را بدنبال دارد.خوشبختانه اکثر موارد RLS با درمان های غیر دارویی و در صورت لزوم دارو درمان می شوند.
✅ درد و علائم سندرم پای بیقرار چگونه است؟
سندرم پای بیقرار در زنان و مردان دیده می شود ولی بیشتر زنان را گرفتار می کند ویژگیهای احساس ناخوشایند در افراد مختلف متفاوت است:
احساس درد و داشتن نبض در پاها
حس خارش، کشیده شدن در پاها
احساس مورمور و گز گز در پاها
این علائم ممکن است در بازوها و ندرتا در سر و سینه هم بوجود بیایند
معمولا علائم در هر دو پا بروز می کنند ولی گاهی ممکن است فقط در یک سمت بدن دیده شوند.
علائم در زمان خواب بروز می کند و معمولا نزدیکیهای صبح کمتر می شود و بیمار می تواند نزدیکیهای صبح راحتتر بخوابد.
از آنجایی که حرکت پاها علائم RLS را کم می کند، اغلب مبتلایان پاها را در حرکت می گذارند. از کف پا تا تکان کامل پا و از این پهلو به آن پهلو شدن در رختخواب همه برای کم کردن شدت درد انجام می شود.
شدت علایم در روزهای مختلف و در بین افراد متفاوت است. در موارد معمول بیماری، علایم یک یا دو بار در هفته رخ می دهد.
تاخیر در به خواب رفتن و اختلال در عملکرد روزانه می شود. در موارد شدید RLS، علائم بیش از دو بار در هفته رخ می دهد و منجر به وقفه های شدید خواب و اختلال در عملکرد روزانه می شود.
در مراحل اولیه ، ممکن است علایم برای یک هفته تا چند ماه دیده نشوند . البته به مرور زمان با بالا رفتن سن علایم تشدید می شوند.
✅ علت بروز سندرم پای بیقرار چیست؟
علت سندرم پاهای بی قرار در بسیاری از موارد ناشناخته است.
- با این وجود مبتلایان در سنین کمتر از 40 سال معمولا زمینه ارثی و خانوادگی بیماری را دارند.
- ابتلا به بیماریهای مزمن مانند پارکینسون، ام اس، بیماری کلیوی؛ بیماری دیابت و نوروپاتی محیطی ، کمبود آهن همگی باعث بروز سندرم پای بیقرار می شوند. رفع این علل یا کنترل این بیماریها به کاهش شدت علائم سندرم پای بیقرار منتج می شود.
- مصرف برخی داروها از جمله داروهای ضد انعقادی، داروهای ضدویروسی، برخی از داروهای ضد افسردگی، و داروهای سرماخوردگی و آلرژی که شامل آنتی هیستامین های آرام بخش هستند، ممکن است نشانه ها را بدتر کنند.
- بعضی از زنان در طول بارداری، بخصوص در سه ماهه آخر، RLS را تجربه می کنند. علائم معمولا طی یک ماه پس از زایمان از بین می روند.
- عوامل دیگر، از جمله مصرف الکل، نیکوتین و کافئین و محرومیت از خواب، ممکن است نشانه ها را ایجاد کرده و یا بدتر شوند.
- بهبود خواب یا ترک الکل در این موارد ممکن است علائم را تسکین دهد.
- واریس و نارسایی مزمن وریدی هم می تواند باعث بروز پاهای ناآرام شود. در بسیاری از موارد درمان واریس می تواند این علایم را برطرف کند یا از شدت آن بکاهد.
