ملانوما نوعی جدی از سرطان پوست است که در آن سلول های رنگدانه ای (ملانوسیت ها) به صورت کنترل نشده رشد می کنند.
منظور از ملانوسیت ها چیست؟
سلول های ملانوسیت طبیعی در لایه بازال اپیدرم پوست یافت می شوند. اپیدرم به لایه بیرونی پوست گفته می شود. ملانوسیت ها پروتئینی به نام ملانین تولید می کنند که با جذب کردن پرتو های فرابنفش از سلول های پوستی محافظت می کند. تعداد ملانوسیت ها در پوست های سفید و سیاه برابر است اما ملانوسیت ها در پوست های سیاه ملانین بسیار بیشتری تولید می کنند. افراد دارای پوست مشکی یا قهوه ای تیره بسیار بیشتر از سفید پوستان نسبت به پرتو های فرانبنفش آسیب پذیر هستند. رشد غیر سرطانی ملانوسیت ها منجر به ایجاد خال های گوشتی و کک و مک می شود. رشد سرطانی ملانوسیت ها بروز ملانوما را رقم می زند. ملانوما به صورت انواع زیر توصیف می شود
ملانومای درجا
در این حالت تومور به لایه اپی درم پوست محدود می باشد.
ملانومای تهاجمی
تومور به لایه درم پوست نیز انتشار یافته است.
ملانومای متاستازیک
تومور به بافت های دیگر نیز انتشار یافته است.
علت ابتلا به ملانوما یا سرطان پوست
عوامل خطر اصلی ابتلا به رایج ترین نوع ملانوما (ملانومای سطحی) شامل موارد زیر می شوند
افزایش سن
سابقه ابتلا به ملانومای تهاجمی یا درجا
سابقه ابتلا به بدخیمی های سلول های سنگ فرشی یا بازال پوست
داشتن خال های گوشتی
داشتن بیش از ۵ خال گوشتی غیر طبیعی
سابقه خانوادگی قوی در زمینه ابتلا به ملانوما (ابتلای دو یا بیش از دو نفر از آشنایان درجه یک)
داشتن پوست سفیدی که به آسانی می سوزد
ابتلا به بیماری پارکینسون
عوامل گفته شده با ابتلا به انواع نادر ملانوما ارتباطی ندارند.
انواع ملانوما
ملانوما را می توان بر اساس رابطه آن با سن، قرار گیری در معرض نور خورشید و تعداد خال های گوشتی دسته بندی کرد.
ملانومای کودکی (سن کمتر از ۱۰ سال)
بسیار نادر
ارتباط غیر متداول با قرار گیری بیش از حد در معرض نور خورشید
در مقایسه با ملانوما های بزرگسالی بیشتر دچار زخم و خونریزی شده، گره مانند بوده و به رنگ پوست، قرمز یا صورتی می باشد.
می تواند از یک خال مادرزادی بزرگ (قطر بیش از ۴۰ سانتی متر) منشا گیرد.
ملانوما با علائم زودرس
در زنان نسبت به مردان شیوع بیشتری دارد
رایج ترین نوع فرعی آن ملانوما با انتشار سطحی است.
با وجود تعداد بالای خال های گوشتی ارتباط دارد.
بیشتر بر روی اندام های انتهایی پایین همانند پا ها دیده می شود.
مستعد جهش ژنی BRAFV600E است.
با قرار گیری گاه به گاه در معرض نور خورشید ارتباط دارد.
ملانوما با علائم دیررس
در مردان نسبت به زنان شیوع بیشتری دارد
رایج ترین نوع فرعی آن لنتیگو مالینگا است
اغلب بر روی سر و شانه پدیدار می شود
اغلب بر روی سر و شانه پدیدار می شود
ملانوما معمولا از سلول های اپیتلیالی همچون پوست و در موارد کمتر غشای مخاطی منشا می گیرد. با این حال در موارد بسیار نادر، ملانوما می تواند در یک بافت داخلی همچون مغز یا پشت چشم رشد کند.
ملانوما چگونه تشخیص داده می شود؟
ملانوما را می توان به دلیل تظاهرات بالینی یا بررسی تاریخچه تغییر ضایعات آن شناسایی کرد. تظاهرات پوستی در تشخیص ملانومای اولیه و بدون علامت مفید هستند. تشخیص برخی ملانوما ها از نظر بالینی بسیار دشوار است. در هنگام معاینه بیمار ممکن است بافت مشکوک به همراه حاشیه ای ۲ تا ۳ سانتی متری جهت معاینه از نظر آسیب شناسی برداشته شود. با اینکه بهتر است از نمونه برداری ناقص بافت مشکوک اجتناب شود اما ممکن است انجام این کار در برخی ضایعات بزرگ ضروری باشد.
تشخیص ملانوما
تشخیص ملانوما از نظر آسیب شناسی می تواند بسیار دشوار باشد. از ویژگی های بافت شناسی ملانومای سطحی (درجا) می توان به بروز دانه های پراکنده ملانوسیت های غیر طبیعی در لایه درم پوست اشاره کرد. این سلول ها ممکن است دارای هسته های غیر طبیعی نیز باشند. مشکلات پوستی می توانند منجر به بروز سلول های ملانوما در لایه درم پوست یا لایه های عمیق .
تری همچون چربی زیر پوستی شوند. امکان دارد برای تایید ابتلا به ملانوما انجام آزمایش ایمونو هیستوشیمی نیاز باشد.
No comments:
Post a Comment